Energieffektivitetskrav til kjøleskap og -frysere
Europaparlaments- og rådsdirektiv 96/57/EF av 3. september 1996 om energieffektivitetskrav til elektriske hushaldskjøleskap og -frysarar og kombinasjonar av slike
Directive 96/57/EC of the European Parliament and of the Council of 3 September 1996 on energy efficiency requirements for household electric refrigerators, freezers and combinations thereof
Nærmere omtale
BAKGRUNN (fra St.prp. nr. 49 (1998-99))
Direktivet gjeld nye nettdrivne hushaldskjøleskap, -fryseskap og -fryseboksar eller kombinasjonar av slike som er meinte for næringsmiddel. Kjøleutstyr til kommersiell bruk fell utanfor verkeområdet til direktivet. Ifølgje artikkel 2 kan kjøleskap, frysarar og kombinasjonar av slike omsetjast berre dersom elektrisitetsbruken er mindre enn eller lik den største tillatne energibruken for kategorien. Direktivet fastset metoden for utrekning av slik energibruk. Produsenten er pålagd å opplyse om energibruken, og det skal gjerast i form av CE-merking. Direktivet gjev detaljerte reglar for korleis CE-merkinga skal vere utforma. Etter artikkel 3 kan det ikkje nektast å omsetje i ein medlemsstat eit apparat som er påført CE-merking. Unntak frå denne regelen gjeld berre dersom ein kan påvise at CE-merkinga ikkje samsvarar med eigenskapane til produktet. Direktivet inneheld reglar for kva slags prosedyrar ein i så fall skal følgje. Innan fire år etter at direktivet vart vedteke (det vil seie hausten 2000), skal Kommisjonen vurdere dei resultata ein har oppnådd med direktivet, og skal i samråd med dei partane det gjeld, vurdere om det må fastsetjast nye tiltak.
Tilhøvet til norsk rett og vurderingar i høve til EØS-avtala
Det finst i dag inga eigna lov under Olje- og energidepartement som gjev heimel for forskrifter om krav til energieffektivitet. Etter ei grundig vurdering har ein kome til at det er føremålstenleg å nytte produktkontrollova som ei slik heimelslov. Dette krev endringar i lova som vil verte fremja gjennom ein odelstingsproposisjon. Proposisjonen vert fremja av Olje- og energidepartementet i samråd med dei to departementa som i dag har ansvaret for produktkontrollova, Miljøverndepartementet og Barne- og Familiedepartementet. Forslaget i odelstingsproposisjonen inneber at føremålet til produktkontrollova vert utvida til å omfatte energibruk, samt at det vert innført ein ny artikkel 4a i produktkontrollova som gjev Kongen fullmakt til å utferde forskrifter om energieffektivitetskrav. Kongen får såleis blant anna høve til å vedta at tilverkaren skal påføre CE-merking på kvart kjøleapparat han tilverkar, grenser for største tillatne energibruk og metode for utrekning av slik energibruk. Det vil vere forbode å omsetje kjøleskap, frysarar og kombinasjonar av slike dersom energibruken til apparatet overskrider maksimalgrensa.
Odelstingsproposisjonen og europaparlaments- og rådsdirektiv 96/57/EF har vore send på høyring til alle departementa, relevante underliggjande etatar, bransjeorganisasjonar, miljøvernorganisasjonar, partane i arbeidslivet o.fl. Barne- og familiedepartementet og Miljøverndepartementet har i samband med dette gjeve si tilslutning til innlemming av direktivet.
Administrative og økonomiske konsekvensar
Dei produkta som direktivet omfattar, vert ikkje framstilte i Noreg i dag. Det er såleis gjennom import av produkta at direktivet vil kunne få følgjer i Noreg. Dei ekstra kostnadene for produsentane vert venteleg små, ettersom krava til energieffektivitet langt på veg alt er oppfylte. Ein kan likevel ikkje sjå bort frå ein mindre kostnadsauke som for norske forbrukarar kan medføre ein liten prisauke. Kostnadene kan på få år eller snøggare tenast inn gjennom redusert elektrisitetsforbruk. Redusert energiforbruk er òg ei vinning for miljøet og samfunnet. Dersom direktivet ikkje vert teke inn i EØS-avtala, risikerer ein at Noreg vert ein dumpingplass for mindre effektive apparat. Dersom direktivet vert innlemma, vil ein innføre ei tilsynsordning. Det er ikkje endeleg avklara korleis tilsynet skal organiserast. Det kan vere naturleg at Olje- og energidepartementet og Noregs vassdrags- og energidirektorat får det overordna ansvaret for tilsynsverksemda. Dersom gjennomføringa av direktivet skulle krevje løyvingar, vil desse verte dekte innafor ramma av budsjettet til Olje- og energidepartementet.
Konklusjonar og tilrådingar
Olje- og energidepartementet meiner at direktivet vil medverke til auka energisparing i Noreg dersom det vert innlemma i EØS-avtala. Dette er i tråd med både samfunnsøkonomiske og miljømessige mål. Endringane i produktkontrollova og innføringa av ei tilsynsordning vil sikre grunnlaget for ei effektiv og føremålstenleg handheving av føresegnene i direktivet. Utanriksdepartementet er samd i dette.
Direktivet gjeld nye nettdrivne hushaldskjøleskap, -fryseskap og -fryseboksar eller kombinasjonar av slike som er meinte for næringsmiddel. Kjøleutstyr til kommersiell bruk fell utanfor verkeområdet til direktivet. Ifølgje artikkel 2 kan kjøleskap, frysarar og kombinasjonar av slike omsetjast berre dersom elektrisitetsbruken er mindre enn eller lik den største tillatne energibruken for kategorien. Direktivet fastset metoden for utrekning av slik energibruk. Produsenten er pålagd å opplyse om energibruken, og det skal gjerast i form av CE-merking. Direktivet gjev detaljerte reglar for korleis CE-merkinga skal vere utforma. Etter artikkel 3 kan det ikkje nektast å omsetje i ein medlemsstat eit apparat som er påført CE-merking. Unntak frå denne regelen gjeld berre dersom ein kan påvise at CE-merkinga ikkje samsvarar med eigenskapane til produktet. Direktivet inneheld reglar for kva slags prosedyrar ein i så fall skal følgje. Innan fire år etter at direktivet vart vedteke (det vil seie hausten 2000), skal Kommisjonen vurdere dei resultata ein har oppnådd med direktivet, og skal i samråd med dei partane det gjeld, vurdere om det må fastsetjast nye tiltak.
Tilhøvet til norsk rett og vurderingar i høve til EØS-avtala
Det finst i dag inga eigna lov under Olje- og energidepartement som gjev heimel for forskrifter om krav til energieffektivitet. Etter ei grundig vurdering har ein kome til at det er føremålstenleg å nytte produktkontrollova som ei slik heimelslov. Dette krev endringar i lova som vil verte fremja gjennom ein odelstingsproposisjon. Proposisjonen vert fremja av Olje- og energidepartementet i samråd med dei to departementa som i dag har ansvaret for produktkontrollova, Miljøverndepartementet og Barne- og Familiedepartementet. Forslaget i odelstingsproposisjonen inneber at føremålet til produktkontrollova vert utvida til å omfatte energibruk, samt at det vert innført ein ny artikkel 4a i produktkontrollova som gjev Kongen fullmakt til å utferde forskrifter om energieffektivitetskrav. Kongen får såleis blant anna høve til å vedta at tilverkaren skal påføre CE-merking på kvart kjøleapparat han tilverkar, grenser for største tillatne energibruk og metode for utrekning av slik energibruk. Det vil vere forbode å omsetje kjøleskap, frysarar og kombinasjonar av slike dersom energibruken til apparatet overskrider maksimalgrensa.
Odelstingsproposisjonen og europaparlaments- og rådsdirektiv 96/57/EF har vore send på høyring til alle departementa, relevante underliggjande etatar, bransjeorganisasjonar, miljøvernorganisasjonar, partane i arbeidslivet o.fl. Barne- og familiedepartementet og Miljøverndepartementet har i samband med dette gjeve si tilslutning til innlemming av direktivet.
Administrative og økonomiske konsekvensar
Dei produkta som direktivet omfattar, vert ikkje framstilte i Noreg i dag. Det er såleis gjennom import av produkta at direktivet vil kunne få følgjer i Noreg. Dei ekstra kostnadene for produsentane vert venteleg små, ettersom krava til energieffektivitet langt på veg alt er oppfylte. Ein kan likevel ikkje sjå bort frå ein mindre kostnadsauke som for norske forbrukarar kan medføre ein liten prisauke. Kostnadene kan på få år eller snøggare tenast inn gjennom redusert elektrisitetsforbruk. Redusert energiforbruk er òg ei vinning for miljøet og samfunnet. Dersom direktivet ikkje vert teke inn i EØS-avtala, risikerer ein at Noreg vert ein dumpingplass for mindre effektive apparat. Dersom direktivet vert innlemma, vil ein innføre ei tilsynsordning. Det er ikkje endeleg avklara korleis tilsynet skal organiserast. Det kan vere naturleg at Olje- og energidepartementet og Noregs vassdrags- og energidirektorat får det overordna ansvaret for tilsynsverksemda. Dersom gjennomføringa av direktivet skulle krevje løyvingar, vil desse verte dekte innafor ramma av budsjettet til Olje- og energidepartementet.
Konklusjonar og tilrådingar
Olje- og energidepartementet meiner at direktivet vil medverke til auka energisparing i Noreg dersom det vert innlemma i EØS-avtala. Dette er i tråd med både samfunnsøkonomiske og miljømessige mål. Endringane i produktkontrollova og innføringa av ei tilsynsordning vil sikre grunnlaget for ei effektiv og føremålstenleg handheving av føresegnene i direktivet. Utanriksdepartementet er samd i dette.